5 opmerkelijke effecten van design op mensen

Alles wat je ontwerpt heeft een effect op de gebruiker. Echter, zijn er ook onbedoelde effecten waar je misschien nog niet vanaf wist. In deze blog bespreek ik 5 opmerkelijke effecten waar elke designer kennis van moet nemen.
Robert Roose
Door Robert Roose

5 opmerkelijke effecten van design op mensen

Alles wat je ontwerpt heeft een effect op de gebruiker. Echter zijn er ook onbedoelde effecten waar je misschien nog niet vanaf wist. Als je onderstaande hebt gelezen kun je deze effecten gebruiken of moet je ze juist zien te voorkomen. Deze effecten komen uit het boek 100 Things Every Designer Needs to Know About People van Susan Weinschenk. In dit boek gebruikt Weinschenk onderzoeksresultaten om 100 aandachtspunten te formuleren waar elke designer weet van moet hebben als ze iets maken dat gebruikt gaat worden door mensen.   

Mensen kijken graag naar een landschap

Volgens Dennis Dutton komt dit omdat door onze evolutie. Wij worden getrokken door afbeeldingen van typische landschappen waar bergen, water, bomen, vogels en een wandelpad op staan. Dit beeld wakkert een gevoel van veiligheid bij ons aan omdat je je in een dergelijk landschap goed kan verstoppen voor roofdieren. Daarnaast is er water en voedsel zichtbaar.

De volgende keer als je dus een passende afbeelding zoekt voor boven een stuk tekst denk dan eens aan een landschap. Gaat jouw inhoud over windmolens? Selecteer een shot van een windmolen met op de achtergrond een rijk landschap. Dit geeft de lezer van jouw artikel of blog direct een beter gevoel.

Een frons verandert de interpretatie

Wanneer een gebruiker een website bezoekt of een applicatie gebruikt met slecht leesbare tekst dan zal deze de ogen samenknijpen om de tekst beter te kunnen lezen. Dit zorgt er echter voor dat er een frons ontstaat op het gezicht van de gebruiker. En deze frons ontneemt de gebruiker een kans op een blije of vriendelijke emotie. 

"Watch out for unintended facial expressions that may change how people feel about your product. For example, if the font at your Web site is very small, and people are squinting and frowning to read it, that may actually prevent them from feeling happy or friendly, and that may affect an action you want them to take."

Ook al heb je nog zo’n vriendelijke en goed bedoelde tekst geschreven, als de gebruiker het niet goed kan lezen omdat het lettertype te klein is dan is de inhoud van de tekst niet relevant meer.

Het gebruik van een lettergrootte van bijvoorbeeld 12 pixels ‘omdat het dan allemaal beter past’ kan een negatieve impact hebben hoe de gebruiker de website of applicatie ervaart. Pas daar dus mee op en hou altijd een minimum van 16 pixels (standaardwaarde van elke moderne webbrowser) aan.

Een lastig leesbaar lettertype maakt het moeilijker

"If people have trouble reading the font, they will transfer that feeling of difficulty to the meaning of the text itself and decide that the subject of the text is hard to do or understand."

In 2008 hielden Hyunjin Song en Norbert Schwarz een onderzoek waar deelnemers geschreven instructies kregen van een fysieke oefening. De deelnemers kregen allemaal dezelfde instructie, echter kreeg de helft deze tekst in een goed leesbaar lettertype (Arial) en de andere helft in een decoratief lettertype (Brush Script MT) welke minder goed te lezen is door de vele versieringen aan de uiteinde van de letters. 

De groep mensen die de goed leesbare versie voorgeschoteld kregen beoordeelde de instructie als niet moeilijk en dachten er zo’n 8 minuten over te doen. De andere groep schatte de totale tijdsduur van de oefening in op bijna het dubbele, namelijk 15 minuten. Daarnaast dachten ze dat de oefening lastig uit te voeren zou zijn. 

Het lettertype, en de leesbaarheid daarvan, kan de inschatting van de moeilijkheidsgraad beïnvloeden. Het is daarom verstandig om altijd een duidelijk lettertype te kiezen en ervoor te zorgen dat deze goed leesbaar is.

Mensen worden gemotiveerd door progressie

Zelf de kleinste tekenen van progressie zorgen ervoor dat mensen gemotiveerd worden om de volgende stap te nemen. Denk bijvoorbeeld aan verschillende Social Media platformen wanneer je een profiel aan het aanmaken bent. Je krijgt in percentages te zien in hoeverre jouw profiel compleet is. Dan voel je toch de neiging om tot de 100% te komen, vooral als de doelen realistisch en de stappen klein zijn. 

Als je een taak hebt voor gebruiker die relatief saai kan zijn, zoals het invullen van een complex formulier met meerdere stappen, geef ze dan de mogelijkheid het op hun eigen manier te doen. Door bijvoorbeeld zelf te laten kiezen welke stappen ze als eerste aanvullen. Of het tussentijds opslaan van het formulier. Geef ook duidelijk aan welke stappen ze succesvol hebben voltooid en hoeveel stappen er nog te gaan zijn. Op deze manier blijven ze gemotiveerd om het formulier volledig in te vullen.

In eerste instantie is alles onbetrouwbaar

“People make quick decisions about what is not trustworthy. So they reject a Web site first, and then decide after that whether or not to actually trust it."

Mensen zijn wantrouwig. Vooral als het gaat om websites. Een gebruiker wijst een website of applicatie in eerste instantie af en gaat daarna pas bepalen of het daadwerkelijk te vertrouwen is.

Bij de eerste aanblik zijn de design factoren doorslaggevend. Denk aan kleur, lettertype, lay-out en navigatie.

Heeft de website of applicatie de eerste schifting overleefd dan mag het door naar de volgende test, namelijk de content en de geloofwaardigheid daarvan.

Dit geeft aan hoe belangrijk het is dat een website of applicatie een goed en betrouwbaar design heeft. Dit uit zich meestal in een consistent gebruik van bewezen kleuren (blauw is veilig) en lettertypen (dus geen Comic Sans). 

Wanneer er meerdere applicaties of websites binnen een organisatie er hetzelfde uit moeten zien is een Design System de oplossing. Met een Design System wordt onder andere de consistentie van het design van verschillende websites en applicaties gewaarborgd.

Jouw design heeft effect

De manier waarop je iets ontwerpt heeft een effect op mensen. In sommige gevallen kan dat onbedoeld zijn. Hopelijk ben je met bovenstaande inzichten wat meer bewust van sommige van deze effecten.

Heb je vragen of opmerkingen over het bovenstaande? Laat dan hieronder een reactie achter.

Meer blogs over design

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.