“Maar ik vind dat streepje bij een link niet mooi.”
“Onze directeur wil dat knoppen geel worden.”
“Het is technisch niet mogelijk om de koppen 32 pixels groot te maken”

Als designer krijg je dagelijks met dit soort opmerkingen te maken. Design lijkt een kwestie van smaak, maar een designer maakt geen mooie plaatjes maar gebruiksvoorwerpen. Hoe het eruit ziet is minder belangrijk dan hoe het gebruikt wordt. Daarom is het belangrijk dat elke keuze die je maakt te verantwoorden is. Zodra je verzandt in een discussie met iemand of een design wel of niet mooi is, dan is het tijd om een stap terug te nemen.

Maak je zaak

Alles wat je ontwerpt moet je onder andere toetsen aan de volgende criteria:

• Is het gebruiksvriendelijk?
• Is het toegankelijk?
• Voldoet het aan de huisstijl?

Gebruiksvriendelijk

Ga je bijvoorbeeld een formulier ontwerpen lees je dan eerst in op wat voor een onderzoek er al gedaan is omtrent formulieren. Op basis van al deze onderzoeken kun je een eerste versie ontwerpen van het formulier. Als je de adviezen uit de onderzoeken opvolgt heb je al een formulier dat voldoet aan de belangrijkste eisen op het gebied van gebruiksvriendelijkheid. Als iemand dan een opmerking maakt dat het niet mooi is dat de labels boven de invoervelden staan kun je counteren met bestaand onderzoek en aangeven dat formulieren op deze manier beter ingevuld worden. 

Als je ontwerpt op basis van gebruiksvriendelijkheid dan bewaak jij de interesses van de gebruiker en niet van de ontwikkelaar die het makkelijker vindt om de labels naast de invoervelden te zetten.

Wanneer je iets ontworpen hebt waar weinig of geen onderzoek naar gedaan is dan probeer je een versie te maken die volgens jou het meest gebruiksvriendelijk is. Deze kan je dan is gebruikersonderzoeken toetsen en aanpassen waar nodig.

Toegankelijk

Door in het ontwerpproces rekening te houden met toegankelijkheid zorg je ervoor dat het eindproduct straks toegankelijk is voor iedereen. Er zijn veel richtlijnen waar het gaat om toegankelijkheid en het is als designer niet altijd mogelijk alles bij te houden. Maar er zijn een paar dingen waar je als designer meteen al rekening mee kan houden:

• Check de contrast van je kleuren. Dit is gemakkelijk te doen en als je dit meteen tijdens het ontwerpen in de gaten houdt voorkom je dat er achteraf kleuren aangepast moeten worden
• Wees terughoudend met animaties. Soms is het cool om iets een animerend effect te geven, maar voor sommige mensen kan dit storend werken en zelfs tot epileptische aanvallen leiden
• Zorg dat de website of applicatie met het keyboard te bedienen is. Hoewel dit meer een technisch aspect is kun je er al designer wel rekening mee houden dat elk element een zogenaamde ‘focus’ moet krijgen wanneer de gebruiker deze selecteert met het toetsenbord. Door hier tijdens het ontwerpproces al over na te denken staat het ook meteen op de radar van de ontwikkelaars aan wie je het ontwerp overdraagt
• Gebruik leesbare lettertypes die groot genoeg zijn om goed te kunnen lezen. Hiermee doe je eigenlijk iedereen een plezier, en niet alleen slechtzienden

Huisstijl

Ik heb het huisstijl criteria opzettelijk als laatste in de lijst gezet. Deze is namelijk minder belangrijk dan de gebruiksvriendelijkheid en de toegankelijkheid.

Bijvoorbeeld: de huisstijl heeft een oranje kleur die gebruikt wordt voor aan achtergrondkleur van een knop met daarop witte tekst. Nu blijkt dat deze kleuren onvoldoende contrasteren en daardoor niet toegankelijk zijn. Dan is de toegankelijkheid belangrijker dan de huisstijl. De oplossingen zijn dan of de kleur van de knop wijzigen naar een andere kleur uit de huisstijl die wel genoeg contrastwaarde heeft of de kleur van de huisstijl aanpassen, bijvoorbeeld donkerder maken, zodat het wel als achtergrondkleur van een knop gebruikt kan worden.

Een trend is geen goed argument

Eens in de zoveel tijd ontstaat er een design trend die opeens door iedereen wordt overgenomen. Een goed voorbeeld daarvan is het verbergen van het hoofdmenu achter een zogenaamd ‘hamburger’ icoon. Waar dit voorheen alleen op kleine schermweergaven gebeurde (logisch want je hebt minder ruimte om het menu te tonen) zie je dat het ook gedaan wordt op grotere schermen waar meer dan genoeg ruimte is. Dit is echter een beperking voor je bezoeker. Hij of zij kan namelijk niet in één oogopslag zien wat voor een content de site aanbiedt en moet daarvoor eerst het menu open klikken. 

Volg dus niet blindelings elke nieuwe trend maar vraag jezelf af of hier al onderzoek naar gedaan is. Het kan er misschien cool uitzien, maar is het ook toegankelijk en gebruiksvriendelijk? Als designer ben je immers bezig een gebruiksvoorwerp te maken en geen kunst. 

Wat als iets technisch niet mogelijk is?

Elke designer krijgt weleens te maken met de opmerking dat iets technisch niet haalbaar is. In de meeste gevallen is dit echter slecht te verkopen. Als je jouw design volgens de richtlijnen die ik hierboven heb genoemd (gebruiksvriendelijkheid, toegankelijkheid en huisstijl) ontworpen dan betekent het dat technisch gezien al op meerdere plekken geïmplementeerd is. Dus dat iets technisch niet mogelijk is betekent vaak dat het ontbreekt aan budget, tijd of technische kennis. Als de organisatie pretendeert de gebruiker centraal te zetten en de klant belangrijk te vinden dan zal dit opgelost moeten worden door extra budget vrij te maken. De techniek mag niet dicteren hoe iets eruit ziet of werkt. Vooral niet als dit ten koste gaat van de gebruiksvriendelijkheid of toegankelijkheid. 

Sta open voor suggesties

Hoe mensen websites en applicaties gebruiken is constant aan verandering onderhevig. Sta daarom altijd open voor suggesties van anderen. Verdedig je ontwerp totdat iemand met een beter argument komt. Als iemand jouw ontwerpkeuzes in twijfel trekt omdat onderzoek anders uitwijst, wees dan enthousiast. Dit is een kans om de basis van jouw kennis over design verder te verstevigen.

Als het dan toch op smaak aankomt

Stel je voor dat je iets ontwerpt waar nog geen onderzoek naar gedaan is. Of het onderzoek is niet relevant voor de keuzes die je maakt. Dan kun je te maken krijgen met een smaakkwestie. In dat geval kun je terugvallen op je jarenlange ervaring als designer. Jij bent dag in dag uit bezig met ontwerpen. Jij bent ingehuurd om deze design klus te klaren dus dan is jouw smaak belangrijker dan die van een willekeurige sales manager.

Geen speld

Zorg er als designer voor dat er geen speld tussen jouw keuzes te krijgen is. Op deze manier heb je altijd genoeg munitie om aanvallen op jouw design af te slaan. 

Heb je vragen of opmerkingen over bovenstaande? Laat hieronder dan een reactie achter.